donderdag 6 december 2012

Meesterlijk vervallen - Brepols

Ik heb echt wel een band met wat nu heet de 'Turnovasite', waar nog altijd de oude gebouwen van Brepols staan. Mijn vader heeft er jarenlang gewerkt als monotypist, tot in 73-74, toen de activiteiten naar de Steenweg op Tielen werden verhuisd. Lang geleden placht ik hem op woensdag- en zaterdagmiddagen op te wachten als ik van school kwam: een van de voorbereidende afdelingen van het Atheneum huisde in wat naderhand de bowling is geworden. Ik moest dus maar langs de oostkant van de markt lopen om hem in de 'Papenstraat' aan de poort op te staan wachten: huppelen en popelen van plezier betekende dat, want 'ozze vô' kwam er alle momenten aan. En dan samen naar huis, ik met mijn grote held. Daar waren we zo: via de Patersstraat en de 'Liezebetlei' naar Beirenmolenstraat 29. In de jaren 53-55 van de vorige eeuw was dat: ik zat in de eerste en tweede klas, bij meneer Renaerts en meneer Cavens (2de studiejaar), die vlak voor zijn pensioen stond. Overigens had vader ook nog bij meneer Cavens gezeten, in het begin van diens carrière. Turnhout was nog heel klein toen, op vele gebieden.


De poort van Brepols in de Baron du Fourstraat

Op deze foto heeft het overigens modernistische gebouw toch wel iets: nog weinig ruiten zijn onder de tand van het vandalisme gesneuveld, maar in gebruik was het ook niet meer: een auto staat in het midden van de dag voor de gesloten poort, en de andere auto's lijken mij van recente datum. Achter die ramen zaten de bedienden in een grote zaal samen: ik mocht daar wel eens gaan kijken. Indrukwekkend vond ik dat toen: die grote mensen schreven in een heel  andere ruimte  dan wij in onze eerder krakkemikkige klassen in de Otterstraat. En een sfeer van streng sérieux die daar heerste: de wereld van de volwassenen boezemde een heel diep respect in, nou nou!


In mijn herinnering zaten daar beneden de bedienden, in nette rijen van bureaus. En vanaf de overloop werden ze natuurlijk gemakkelijk gesurveilleerd. Veel ruimte en licht had het gebouw, luchtig zag het eruit: er zijn werkvloeren denkbaar die meer deprimerend zijn. Overigens is dit - voor zover mij bekend - een tweede mooi voorbeeld van 'Nieuwe Zakelijkheid' in Turnhout.

Je kunt die Turnovasite tegenwoordig ook bereiken via de Otterstraat, via het parkeerterrein daar: 'Parking Turnova' heet dat ook al. Dan zie de achterkant van de negentiende- en twintigste- eeuwse gebouwen, waar het er niet zo op aankomt, want die staan niet in het zicht. Maar ze zien er niet echt uit: meesterlijk vervallen inderdaad. Het modernere deel staat er nog een beetje stoer, want daar zit veel beton in, maar het oudere, dat is reddeloos verloren!


800 jaar Turnhout: het moderne Brepolsgebouw


Het negentiende-eeuwse deel

Dat oudste gebouw zal natuurlijk wel verdwijnen: er is niets mee mee aan te vangen, het is uitgewoond, uitgeleefd, uitverkrot! Een beetje jammer toch: men had het kunnen fatsoeneren en bewaren als een stuk industriële papierindustrie vlak bij het centrum. Nu hoor je er op een zondagmiddag kinderen in spelen en roepen, en zie je dat de natuur de zaak ook aan het overnemen is.


Alsof er een kleine oorlog gepasseerd is


In bouwvakkerstaal: de 'mei' staat er al op

Veertig jaar is Brepols daar inmiddels weg. Ik kan me levendig indenken dat de site tijdens de jaren 70 niet opnieuw werd aangepast voor toekomstig en ander gebruik, maar in 2012, na  zo'n lange tijd, zou er op den duur toch wel iets van mogen komen. Er is zelfs hoop: in het boek 'Turnhout 1212-2012, 800 jaar stad maken in de Kempen' lees ik op pagina 134: 'Eind 2012 verwacht men dat alle nodige vergunningen en rapporten ingediend en afgerond zijn, zodat men begin 2013 kan starten met de ontwikkeling.' Over Turnova hebben ze het dan. Veel zekerheid straalt het citaat echter niet uit: 'men verwacht' en 'zodat men kan starten'!

Al jaren wordt dit gebied een stadskanker genoemd, en terecht. Te hopen is dat deze kanker nu in de ultiemste terminaalste fase mogelijk is geraakt, en dat torens, stoa's en winkelstrips meer dan woorden of ideeën op papier worden.
Megalopolis binnenkort in de steigers?

Geen opmerkingen: